Odporność psychiczna
Odporność psychiczna (rezyliencja) to zdolność do adaptacji i regeneracji po trudnych doświadczeniach, stresie czy traumie. Jest umiejętnością, którą można rozwijać poprzez praktyki takie jak regulacja emocji, wsparcie społeczne i pozytywne nastawienie.
Odporność a długość życia
Badanie opublikowane w BMJ Mental Health wykazało, że osoby z wysokim poziomem odporności psychicznej mają o 53% niższe ryzyko przedwczesnej śmierci w ciągu 10 lat w porównaniu do osób mniej odpornych.
Odporność a zdrowie psychiczne
Metaanaliza 20 randomizowanych badań kontrolowanych wykazała, że interwencje psychologiczne ukierunkowane na rozwijanie odporności (np. terapia poznawczo-behawioralna, mindfulness) znacząco:
- Zwiększają odporność (g = 0,79)
To bardzo silny efekt. Oznacza, że interwencje (jak mindfulness, CBT) znacząco zwiększają odporność psychiczną uczestników. - Redukują stres (g = -0,78)
Uczestnicy czuli dużą poprawę, poziom stresu wyraźnie spadł. Znak minus oznacza, że wartość stresu zmniejszyła się, a nie wzrosła. - Zmniejszają lęk (g = -1,14)
Efekt bardzo silny. Interwencje były wyjątkowo skuteczne w redukcji lęku. - Łagodzą depresję (g = -0,96)
Również silny efekt – interwencje znacząco poprawiały nastrój i redukowały objawy depresyjne. - Poprawiają jakość życia (g = 0,48)
Efekt umiarkowany, ale istotny – uczestnicy zauważali realną poprawę jakości życia (np. większe zadowolenie, lepsze relacje, więcej energii).
„g” odnosi się do tzw. wielkości efektu (effect size), a dokładnie Hedges’ g – miary używanej w badaniach statystycznych, zwłaszcza w metaanalizach, do porównywania skuteczności różnych interwencji.
Źródło: PubMed
Odporność psychiczna u młodych dorosłych
Badanie przeprowadzone wśród studentów na Filipinach wykazało, że wyższy poziom odporności psychicznej koreluje z lepszym dobrostanem psychicznym i niższym poziomem stresu. Percepcja kontroli i odporność były istotnymi predyktorami autonomii i rozwoju osobistego.
Dodatkowo, metaanaliza 19 badań obejmujących łącznie 17 746uczestników w wieku 10–25 lat wykazała, że odporność psychiczna ma umiarkowanie silną korelację z negatywnymi wskaźnikami zdrowia psychicznego (r = -0,391). Pokazała także umiarkowanie silną pozytywną korelację z pozytywnymi wskaźnikami zdrowia psychicznego (r = 0,499). Oznacza to, że wyższy poziom odporności psychicznej wiąże się z niższym poziomem stresu, lęku, wypalenia i depresji. Wpływa także na wyższy poziom dobrostanu psychicznego, satysfakcji z życia, samooceny i poczucia własnej skuteczności.
Źródło: PubMed
Odporność psychiczna a zdrowie fizyczne
Badania z zakresu psychoneuroimmunologii pokazują, że odporność psychiczna wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego. Osoby bardziej odporne wykazują lepszą regulację odpowiedzi immunologicznej na stres, co przekłada się na lepsze zdrowie fizyczne.
Na przykład, interwencje psychospołeczne, takie jak terapia poznawczo-behawioralna (CBT) i medytacja mindfulness, wykazały korzystny wpływ na funkcje immunologiczne. W jednym z badań, 8-tygodniowy program redukcji stresu oparty na uważności (MBSR) doprowadził do zmniejszenia lęku i zwiększenia odpowiedzi przeciwciał na szczepienie przeciw grypie wśród zdrowych pracowników.
Źródło: PMC
Ponadto, badania wykazały, że interwencje takie jak Tai Chi mogą zwiększać odporność na wirusa ospy wietrznej i półpaśca (VZV). Mogą także poprawiać odpowiedź immunologiczną na szczepienie przeciwko VZV u osób starszych. Tai Chi również redukowało produkcję prozapalnych cytokin i ekspresję genów związanych ze stanem zapalnym u starszych dorosłych i kobiet po leczeniu raka piersi z bezsennością. Źródło: PMC
