Ton głosu jako narzędzie w komunikacji

Ton głosu w komunikacji

W pracy coacha używamy różnych technik i narzędzi. Ton głosu jest jednym z nich i ma potężne oddziaływanie. Jednak nie tylko w coachingu może być narzędziem. Także w codziennym życiu, relacjach, pracy lidera czy menadżera właściwie wykorzystywany może być dodatkowym sposobem budowania dobrej komunikacji.

Obok umiejętności słuchania i zadawania pytań operowanie tonem głosu jest jedną z podstawowych umiejętności każdego, kto pracuje z ludźmi. Więcej o zadawaniu pytań znajdziesz tutaj. Według dostępnych badań ponad 30% jakości komunikacji zależy właśnie od tonu głosu. Więcej znajdziesz tutaj.
Ton głosu o otwartym charakterze ma wielką moc i jest niezbędny w transformacyjnej rozmowie. W takim otwartym tonie głosu słychać przede wszystkim zainteresowanie i docenienie, jak również uwagę na drugiego człowieka. Dzięki temu w rozmowie pojawia się przestrzeń na wgląd w samego siebie, a także nowe odkrycia i w rezultacie na wprowadzenie zmian. Więcej o relacji coachingowej znajdziesz w artykule 5 zasad Ericksona
Istnieją trzy potężne tony głosu otwierające bramy do umysłu.

1. Ton Czarodzieja (otwarty ton w komunikacji)

Ten ton jest optymistyczny, energiczny i zaangażowany. Jednocześnie jest mocny i entuzjastyczny. Współgra on z pytaniami, które wywołują entuzjastyczną wizualizację i zachęcają do niej. Jednocześnie ten ton głosu docenia możliwości i budzi w kliencie zaangażowanie. Jest szczególnie przystosowany zarówno do pytań o strategię, jak i zasoby.

• Optymistyczny, strategiczny i otwarty. Ukierunkowany na wydobywanie umiejętności.
• Pokazuje entuzjazm i energię, a w pytaniach: zaciekawienie.
• Mówi o tym, że klient ma zasoby, i jednocześnie wspiera zaangażowanie i wiarę w budowanie strategii.

Przykłady:

• Teraz wydajesz się być naprawdę skoncentrowany! Widzisz, jak to dobrze na Ciebie działa. Co teraz zrobisz?
• Jesteś prawdziwym wizjonerem! Oczaruj mnie jeszcze, opowiedz o szczegółach!
• Teraz naprawdę mnie ucieszyłeś! Opisz tę wizję, a ja będę patrzyła na nią razem z Tobą!

2. Ton Prawdziwego Przyjaciela (otwarty ton w komunikacji)

Zapewnia docenienie samego siebie w obliczu trudności. Pomaga ludziom wybaczać sobie swoje błędy i zapewnia bezwarunkowe wsparcie. Głos jest ciepły, otwarty, lekki i szczególnie czuły.

• Kieruje osobę w stronę docenienia i wybaczania.
• Jest włączający, ciepły, otwarty, zawiera gwarancję i wiarę w umiejętności.
• Niesie miękkość oraz czułość.

Przykłady:

• To może Cię trochę zniechęcić!
• Kto by się tak nie czuł, wierząc w to, co ty?  Tak się cieszę, że teraz o tym mówisz.
• Czy jest możliwe, że jesteś w  tej sytuacji odrobinę nieuprzejmy dla samego siebie? Przecież zasługujesz na chwile wytchnienia.

3. Ton Wizjonerskiego Mędrca (otwarty ton w komunikacji)

Ma on wibrację dzwonu, oznajmiającą nowe możliwości. Dzwoni delikatnie i czysto. Jeśli byłby muzyką, to z pewnością brzmiałby jak „Oda do Radości” Beethovena. Koncentruje się na wewnętrznych zasobach. Jest doświadczeniem trwającego rozwoju i rozwijającej się mocy i celu. Ten ton zazwyczaj pojawia się pod koniec sesji coachingowej.

• Wyraża błogosławieństwo, wdzięczność i podkreśla trwający proces rozwoju.
• Sygnalizuje otwartość oraz daje przestrzeń w mówieniu: „Jesteś pełnią, jesteś całością”

Przykłady:

• Gdy Cię słucham, widzę przyszłość i Twój ogromny potencjał! To wspaniałe patrzeć, jak przechodzisz do działania!
• Jesteś liderem, który poznaje własne możliwości. Kimś, kto trwa przy swoich wartościach i ma jasność, co do swoich zdolności. Kimś, kogo działaniom można ufać. Wspaniale jest Cię obserwować.
• Wizja bez działania pozostaje tylko marzeniem. Działanie bez wizji to strata czasu. Ale niektórzy ludzie łączą te dwie rzeczy. Uważaj , bo teraz się naprawdę rozkręcasz. Wizja połączona z działaniem może zmienić świat!

To są trzy serdeczne i otwarte tony. Jest też jeszcze jeden – czwarty, kluczowy ton: zamknięty, który pełni inną funkcję niż trzy pozostałe. Chodzi w nim o podejmowanie działania w danym momencie. Wymaga, aby osoba się z czymś uporała i coś przeżyła.

Ton o charakterze zamkniętym: Ton Wojownika

Jest on wycelowany i bezpośredni. Czasem może być sarkastyczny i opryskliwy.

• Taktyczny, dyrektywny, ukierunkowany, zorientowany na przeżycie.
• Krótki i jasny, idealny do udzielania instrukcji.
• Podkreśla konieczność.

Przykłady:

• Kto nie ryzykuje, ten nic nie ma.
• Poprzyj słowa czynami.
• Wygrana, to nie wszystko. To jedyna rzecz.

Krótko mówiąc, nie są to miłe sformułowania. Większość ludzi używa tego tonu głosu zbyt często w stosunku do samych siebie każdego dnia i w związku z tym mogą czuć się mocno sfrustrowani. Kluczową sprawą jest nauczenie się, jak przechodzić z tej surowości i twardości do innych tonów, zarówno względem samych siebie, jak i innych. Ton wojownika bywa jednak przydatny i nie chodzi tylko o sytuacje ekstremalne, kiedy pali się dom lub trzeba się schronić przed huraganem. Przydaje się również wtedy, kiedy trzeba wyjść poza stare, niepotrzebne przyzwyczajenia. Albo gdy decydujemy się podjąć trudne działania konieczne dla realizacji naszej największej wizji. Ton wojownika użyty w takich momentach, ma energię przybitej piątki.

Przykłady:

• Ułożyłeś plan działania! Czas założyć buty! Just do it!
• Jesteś na dobrej drodze. Dawaj!
• Do biegu, gotowi, start.

Te sformułowania są pozytywne i wspierające, jednak ważna jest świadomość sytuacji, w której należy ich używać. Większość ludzi najlepiej reaguje, kiedy słyszy ciepły ton głosu symbolizujący celebrację i transformację. Oczywiście są chwile , kiedy ton wojownika może przerwać stary trans. Jednak trzeba dobrze znać swojego klienta i wiedzieć, co najbardziej go motywuje.
W tym miejscu pragnę podkreślić, że świadome używanie zróżnicowanego tonu głosu ma ogromną moc w coachingu oraz w innych relacjach w życiu zawodowym i prywatnym. Każdy z nas w sposób naturalny używa określonego tonu częściej, a innego rzadziej. Jak z każdą inną umiejętnością również tą można ćwiczyć i rozwijać.

Ton głosu można ćwiczyć

To najprostsze ćwiczenie można wykonywać w domu przed lustrem. Przede wszystkim zbadaj, jak brzmią trzy otwarte tony w Twoim wykonaniu. Zwróć uwagę na to, jak się bardzo różnią oraz w jaki sposób odzwierciedlają lub mogą odzwierciedlać Twoje emocje. Możesz wypróbować je na prywatnej sesji coachingowej z samą/samym sobą lub zapraszając do ćwiczenia znajomą życzliwą osobę.
Doskonaląc profesjonalny warsztat coacha lub mentora warto wykorzystywać w pracy z klientem różnorodne tony, natężenia i dynamikę głosu. Świadome używanie głosu to element ważnych kompetencji Coacha EMCC, do których zalicza się:

• używanie odpowiedniego języka w stosunku do klienta (Kategoria: Budowanie Relacji)
• używanie języka pozwalającego klientowi na ponowne sformułowanie myślenia lub rozumowania (Kategoria: Tworzenie przestrzeni do pogłębiania wiedzy i wglądu)
• wykorzystywanie różnorodnych metod w celu ułatwienia osiągnięcia wyników (Kategoria: Wynik i ukierunkowanie na działanie).

Więcej o kompetencjach Coacha i Mentora EMCC znajdziesz na stronie EMCCPoland.org lub EMCCGlobal.org

Bibliografia: Marilyn Atkinson, Rae T. Chois; Coaching KROK PO KROKU ; Wydawnictwo NEW DAWN, Warszawa 2010