5 zasad Ericksona

5 zasad Ericksona

Mówiąc w skrócie 5 zasad Miltona Ericksona opisuje sposób, w jaki należy postrzegać klienta, jego zasoby, decyzje oraz cały proces coachingowy.

Oznacza to że posługiwanie się nimi służy budowaniu relacji coachingowej między coachem a klientem. Tak czy owak mowa tu o wyróżnionym przez Atkinson i Chois w książce Wewnętrza dynamika coachingu (2009) podejściu psychiatry Miltona Ericksona do pracy z ludźmi. W związku z tym na podstawie jego prac wyróżniają one 5 zasad, które stają się fundamentem budującym relację coacha i klienta, opartą na szacunku.

Zasada 1

„Zasada OK. Ludzie są OK tacy, jacy są”.

Konkretnie zasada ta mówi, że to co jest obecnie, lub to, co było, daje możliwość wspięcia się o szczebel wyżej po drabinie uczenia się. Obecny stan jest więc punktem wyjścia do dalszego rozwoju. Jeśli do tej pory klient myślał negatywnie, to jest to doświadczenie, które może pozwolić mu pójść dalej w kierunku pożądanej zmiany. Co więcej, zasada OK podkreśla, że ludzie mogą się rozwijać i zmieniać przez całe życie, mogą rozwijać nowe nawyki, nabywać kolejne kompetencje. Zasadę tą można odnieść także bardziej globalnie, co czyni Atkinson i Chois. Wszekże autorki piszą: „Wszystko we wszechświecie po prostu istnieje. Wszystko jest OK, gdyż nie może być niczym innym, niż tym, czym jest. (…) Usunięcie jednego elementu wszechświata tylko dlatego, że wydaje nam się zły lub brzydki, jest niemożliwe. Należy pamiętać że wszystkie odmiany doświadczenia są niezbędnym elementem szerokiego kontinuum wyborów nam oferowanych.” Jednym słowem dzięki takiemu podejściu, coachowi łatwiej jest utrzymać odpowiednią postawę, która nie ocenia, ani niczego nie narzuca. Krótko mówiąc przypomina o szacunku, jaki należy się klientowi oraz jego wartościom. Sprawia, że buduje relację z klientem, która nie chce go zmieniać, ale która jest pełna zrozumienia i przyzwolenia na bycie po prostu sobą.

Zasada 2

„Ludzie już mają w sobie wszystkie potrzebne im zasoby”.

Zasada ta koncentruje się na posiadaniu przez klienta różnorodnych umiejętności, wiedzy, kompetencji i innych zasobów, które są kluczowe do wprowadzania zmiany, i które przede wszystkim są wystarczające. Autorki zauważają, że: „Gdy ludzie zaczynają się rozluźniać, ufać i dowodzą sami sobie, że już posiadają wewnątrz siebie wszystkie zasoby niezbędne do osiągnięcia sukcesu, przestają czuć potrzebę opierania się na radzie lub akceptacji innych. Oprócz tego odkrywają ogromne możliwości sukcesu wbudowane w ich system głębszej wiedzy i zaczynają stawiać sobie wyzwania, by iść dalej do przodu.” Budowana dzięki tej zasadzie relacja coach–klient jest nie tylko wspierająca, ale przede wszystkim rozwojowa. Również uczy, że wszystko, czego klient potrzebuje, może znaleźć w samym sobie. Jest podstawą wyjątkowej relacji, jaka nawiązuje się między coachem a klientem, ale uczy także pozytywnej relacji klienta z samym sobą.

Zasada 3

„Człowiek zawsze dokonuje najlepszego możliwego wyboru w danym momencie”.

Jednym słowem zasada ta oddaje klientowi odpowiedzialność za dokonywane wybory oraz jest pełna akceptacji klienta i jego decyzji. Oznacza to że akceptacja jest tutaj kluczowym aspektem, który buduje relację coach–klient. Dzięki temu wyróżnia się ona na tle innych relacji, w jakie wchodzi klient w swoim życiu. Dodatkowo jest pozbawiona oceny, a w zamian za nią pojawia się pełna i głęboka akceptacja wyborów klienta.

Zasada 4

„Każdemu zachowaniu towarzyszy pozytywna intencja”.

Zdarza się, że klient postrzega siebie jako sabotażystę, który działa przeciwko sobie. Chodzi tu o podejmowanie działań, które w jakiś sposób klientowi nie służą, przez co może on siebie negatywnie oceniać. Zasada ta przypomina, że ludzkie wybory wynikają z głębokiej, wewnętrznej potrzeby dbania o siebie i mimo, że czasami przybierają niesłużącą klientowi formę, to kryją się za nimi pozytywne intencje. To także ważna informacja dla coacha, aby nie oceniać, ale szukać tego, co kryje się za danymi zachowaniami, postawami czy decyzjami klienta, po to, aby pogłębiać i docierać do prawdziwych wartości, którymi klient kieruje się w swoim życiu.

Zasada 5

Po piąte „Zmiana jest nieuchronna”.

Oznacza to że zasada ta wspiera coacha i klienta w procesie coachingowym na wiele sposobów. Przez co pomaga zdystansować się od wewnętrznej potrzeby bycia skutecznym coachem oraz dążenia do zaobserwowania zmiany w kliencie tu i teraz. Oprócz tego zasada ta daje klientowi czas i przestrzeń. W ten sposób sesje coachingowe stają się polem, na którym może zajść zmiana. Jak również stają s serią ważnych bodźców, na które w swoim czasie organizm odpowie. W dodatku Atkinson i Chois podkreślają, że „Nasze wewnętrzne i zewnętrzne światy ciągle się zmieniają. To znaczy że transformacja jest rzeczą nieuchronną w reakcji na wszystkie wewnętrzne i zewnętrzne zmiany. W ten sposób powstaje pętla ciągłej informacji zwrotnej. Przez to jako istoty ludzkie mamy możliwość sięgnąć po nasze zamierzenia i cel życia – a sam akt sięgania po coś przynosi zmiany.”

Podsumowując 5 zasad Ericksona sprawia, że relacja, jaka łączy coacha i klienta staje się pełna szacunku, wiary w zasoby coachee, bogata w akceptację do tego, kim jest oraz jakich dokonuje wyborów. Dzięki temu pozostawia klientowi dużo przestrzeni oraz daje możliwość wzięcia odpowiedzialności za siebie i swoje życie. A poza tym jest to relacja wspierająca i rozwijająca, pozbawiona oceny. Dzięki temu jest ona w swojej istocie wyjątkowa.

ŹRÓDŁO: COACHING REVIEW 1/2017 (10) s. 95-105, ISSN: 2081-7029 Katarzyna Kuzak

Bilbliografia

• • Atkinson, M. i Chois, R (2009). Wewnętrzna dynamika coachingu. Warszawa: New Dawn.

• • Atkinson, M. i Chois, R. (2010). Coaching krok po kroku. Warszawa: New Dawn. Berry, R.M., Ashby, J.S., Gnilka, P.B. i Matheny, K.B. (2011). A comparison of face­to­face and distance coaching practices: Coaches’ perceptions of the role of the working alli­ ance in problem resolution. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 63(4): 243–253.

• • Czarkowska, L.D. i Wujec, B. (2011). Kiedy możliwa jest zmiana? Od struktury sesji do energii zmiany w Coachingu. Coaching Review, 3.

• • Day, S.X. i Schneider, P.L. (2002). Psychotherapy using distance technology: A comparison of face­to­face, video, and audio treatment. Journal of Counseling Psychology, 49: 499–503.

• • De Hann, E., Duckworth, A., Birch, D. i Jones, C. (2013). Executive coaching outcome research: The contribution of common factors such as relationship, personality match, and self­efficacy. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 65(1).

• • Gyllensten, K. i Pamer, S. (2007). The coaching relationship: An interpretative phenome­ nological analysis. International Coaching Psychology Review, 2(2): 168–177.

• • International Coach Federation, Kodeks etyki, https://icf.org.pl/o­icf/2960­2/ (dostęp: 20.02.1018).

• • Kukiełka­Pucher, D. (2009). Coach-klient: etapy budowania relacji. W: M. Sidor­Rządkow­ ska (red.), Coaching: teoria, praktyka, studia przypadku. Kraków–Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

• • Marciniak, Ł.T. i Rogala­Marciniak, S. (2012). Coaching. Zbiór narzędzi wspierania rozwoju. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

• • Pyrek, A. i Szmidt, H. (2009). Coaching jako profesja: standardy nauczania i praktyki coachingu. W: P. Smółka (red.), Coaching: inspiracje z perspektywy nauki, praktyki i klientów. Gli­ wice: Onepress.

• • Silsbee, D.K. (2004). The Mindful Coach: Seven Roles for Helping People Grow. Ivy River Press.

• • Schmidt, T. (2003) za: Dembkowski, S. i Eldridge, F. (2004). The nine critical success factorsin individual coaching. The International Journal of Mentoring and Coaching, 2(2). Wilkins, B.M. (2000). A grounded theory study of personal coaching. Dissertation Abstract (A Humanities and Social Sciences), 61(5).

• • Wilkins, B.M. (2000). A grounded theory study of personal coaching. Dissertation Abstract(A Humanities and Social Sciences), 61(5).

• • Wysylyhyn, K.M. (2003). Executive coaching: An outcome study. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 55: 94–106.