Stawianie granic
Czujesz dyskomfort w relacjach z innymi: w pracy, w domu, w szkole? Uważasz, że ludzie Cię nie szanują lub lekceważą Twoje potrzeby? Stawianie granic to ważna umiejętność dzisiejszych czasów. Pozwala zachować balans i wewnętrzną równowagę i tym samym uruchamia naturalnie wewnętrzny spokój.
Stawianie granic może być wymagającym, jednak jak sądzę, najważniejszym elementem utrzymywania zdrowych relacji w Twoim życiu. Jeśli nie dbasz o swoje granice i pozwalasz, aby były one nieustannie przekraczane, w którymś momencie frustracja zacznie zarządzać każdym Twoim dniem. Twoje ciało może odczuwać ciągłe napięcie, co w konsekwencji może prowadzić do chorób. Ciało jako pierwsze daje sygnały, że to, co się dzieje wokół Ciebie jest wspierające lub nie.
Stawianie granic – 10 kroków do własnej mocy
Poznaj swoje ograniczenia
Jeśli nie znasz siebie, ciężko będzie Ci klarownie stwierdzić, co jest dla ciebie akceptowalne, a co nie. I oczywiście nie mam tu na myśli strefy komfortu, która bazuje na wyuczonych wzorcach i pozwala Ci chować głowę w piasek przy każdej niekomfortowej sytuacji. Chodzi raczej o wspierające Cię wartości, oraz Twoją misję i wizję życia. Na tych trzech filarach możesz jasno sprecyzować, co w życiu akceptujesz, na co sobie pozwalasz, oraz czego potrzebujesz w relacjach z innymi. Pomocne mogą tu być pytania: Co nadaje sens mojemu życiu? Dokąd zmierzam? Jaki jest ogólny sens tego, co robię?
Każdy myśli o zmienianiu świata, lecz nikt nie myśli o tym, by zmienić samego siebie.
Lew Tołstoj
Ćwicz samoświadomość
To wymaga autorefleksyjności, która prowadzi do zauważenia i umiejętnego zarządzania własnymi emocjami. Kiedy masz to opanowane, możesz swobodnie odczytywać znaki ze swojego ciała emocjonalnego, a reakcje, jakie z niego płyną, pomogą Ci jasno określić, kiedy przekraczane są Twoje granice. Zwróć także uwagę na to, jak się czujesz w różnych sytuacjach i z różnymi ludźmi. Kto i co wprawia Cię w radość, a gdzie lub z kim czujesz się zmęczony, napięty i zdeprecjonowany. Twoje ciało emocjonalne zawsze da Ci najlepszą podpowiedź, Ty jedynie potrzebujesz się nauczyć, jak te symptomy odczytywać.
Komunikuj się jasno
Nie bój się jasno określić, jak się czujesz, przecież dla każdej udanej relacji (również ze sobą samym) ważna jest uczciwość i szacunek. Kiedy już znasz swoje granice, możesz asertywnie, czyli bez agresji i innych mechanizmów obronnych, określać własne potrzeby. Używając na przykład komunikatów „ja”, skupiasz uwagę na sobie, zamiast obwiniać lub krytykować drugą osobę.
Bądź stanowczy i konsekwentny
To są przecież Twoje granice i tylko Ty dokładnie wiesz, jak się czujesz, kiedy do nich dochodzisz lub je przekraczasz. Słuchaj siebie i z uważnością płynącą z obserwacji informuj otoczenie o swoich odczuciach. Zazwyczaj ludzie są skupieni na sobie i mogą nawet nie wiedzieć, że swoim zachowaniem wywołują w Tobie jakiś dyskomfort. Jeśli raz pozwolisz komuś przekroczyć swoje granice, ta osoba może uznać, że wszystko jest ok i może to robić w przyszłości. A jeśli czujesz opór w mówieniu o uczuciach, być może masz jakiś niewspierający wzorzec, który warto odkodować, na przykład na sesji z coachem.
Okazuj szacunek i życzliwość
Czasami mam wrażenie, że wyznaczanie granic kojarzy się, z byciem niegrzecznym lub agresywnym. A przecież możliwe jest potwierdzenie swoich potrzeb lub ograniczeń, przy jednoczesnym zachowaniu szacunku i trosce o innych. Oczywiście może się zdarzyć, że kiedy Ty wyznaczasz swoje granice, Twój rozmówca tego nie uzna i uruchomi w sobie swoje mechanizmy. Dojrzałość w takiej sytuacji polega na tym, aby nie wchodzić w ocenę a akceptację. Zawsze jest szansa, że po fali emocji wspólnie można dojść do porozumienia.
Bądź przygotowany na sprzeciw
To niestety kojarzy mi się zawsze z trójkątem dramatycznym Karpmana. Kiedy jedna strona w drugiej wywołuje domino reakcji, zaciągając w tej pierwszej mechanizmy: obronne, ataku lub wybawcy. Gdy czujesz, że w danej relacji nie masz przestrzeni na dzielenie się swoimi emocjami, z otwartością i szacunkiem zdystansuj się. Niestety, może być i tak, że niektórzy ludzie będą się przeciwstawiać Twoim granicom, bo czerpią korzyści, kiedy ich nie pilnujesz. Bycie sobą, może powodować bunt wśród otoczenia. Warto być przygotowanym, aby lojalnie stawiać na swoim i wyjaśniać, dlaczego Twoje granice są dla ciebie ważne. Uwierz, Ci, którzy mają odpaść z Twojego życia i tak odpadną, a w ich miejsce pojawią się nowi ludzie.
Codziennie dbaj o siebie
Aby czuć się ze sobą dobrze ważne jest, aby dbać o siebie holistycznie. Sięgnij po książkę, idź na masaż, przyjrzyj się swoim uczuciom w ciele. Często w pędzie życia zapominamy o sobie samym. Nie możesz być uważnym na swoje granice kiedy dopada Cię zmęczenie i stres. Odpoczynek jest kluczowy.
Bądź konkretny
Aby nie dać się podnieść fali domniemań, warto skupić uwagę na faktach. Myślenie krytyczne pozwala na oddzielenie wymyślonych teorii od faktów. A bycie w tu i teraz pozwala na zachowanie spokoju i wzięcie pełnej odpowiedzialności za siebie i swoje reakcje. Ty wybierasz, ile razy zgadzasz się, aby ktoś lub Ty sam przekroczył Twoje granice. Ustalając je, bądź szczery. Autentyczność gwarantują Twoje wartości, które możesz rozpoznać na sesjach coachingowych.
Otwórz się na porozumienie
Bądź uważny na drugiego człowieka. Możesz zachować własne granice i jednocześnie być elastycznym i otwartym na to, co daje Ci drugi człowiek. Współpraca jest uniwersalna wartością, pozwala znaleźć rozwiązania, które szanują potrzeby i ograniczenia wszystkich.
Dociekaj
Twoje granice mają prawo się zmieniać wraz z Twoim rozwojem. Potrzebujesz wiedzieć, co się z Tobą dzieje i jakie masz potrzeby, aby wiedzieć gdzie są Twoje granice. Jeśli przez wiele wiele lat nie zdawałeś sobie sprawy, co Cie uwiera, nie możesz jasno określić swoich granic. Dlaczego? Bo prawdopodobnie nie masz do nich dostępu. Żeby odkryć gdzie są trzeba zanurkować we własne wnętrze i z odwagą popatrzeć na to co jest w środku.
Pamiętaj, że wyznaczanie granic polega przede wszystkim na dbaniu o siebie i swoje potrzeby i jest ważną częścią zdrowych relacji. Nie bój się wyznaczać granice, oraz wyrażać swoje potrzeby, nawet jeśli na początku wydaje się to niewygodne. To jak z jazdą na łyżwach, kilka wywrotek i już łapiesz jak zarządzać sobą na lodowisku.
Ważnym elementem, pomocnym w budowaniu granic jest poczucie własnej wartości, o czym szerzej pisaliśmy tutaj.
